Serbest Meslek Erbabı için Vergi Rehberi

Serbest Meslek Erbabı için Vergi Rehberi: Makbuz, Beyan, Stopaj

Memik Mert Sönmez

5/25/20251 min read

a man riding a skateboard down the side of a ramp
a man riding a skateboard down the side of a ramp

📌 Serbest Meslek Nedir?

Serbest meslek, sermayeden çok kişisel bilgi ve uzmanlık ile gelir elde edilen faaliyetlerdir. Avukat, doktor, mali müşavir, diş hekimi, mimar, danışman gibi meslekler bu kapsamda değerlendirilir.

Bu kişilere “serbest meslek erbabı” denir ve vergisel yükümlülükleri ticari işletmelere göre farklılık gösterir.

🧾 Serbest Meslek Makbuzu (SMM) Nedir?

Serbest meslek erbabının sunduğu hizmet karşılığında düzenlediği resmi belgedir.
2020’den itibaren e-SMM (elektronik serbest meslek makbuzu) zorunlu hale gelmiştir.

Örnek SMM Bileşenleri:
  • Hizmetin tanımı

  • Brüt hizmet tutarı

  • Stopaj (%20 genellikle)

  • KDV (%20 standart oran)

  • Tahsil edilen net tutar

📊 Vergisel Yükümlülükler
✅ 1. Stopaj
  • Hizmet alan vergi mükellefi ise %20 stopaj keser ve vergi dairesine yatırır.

  • Bu, serbest meslek erbabının gelir vergisine mahsuben ödenmiş sayılır.

✅ 2. KDV
  • Serbest meslek erbabı, hizmet bedelinden %20 KDV hesaplar ve devlete beyan eder.

  • KDV beyanı aylık yapılır (her ayın 26’sına kadar)

✅ 3. Gelir Vergisi Beyanı
  • Yıllık gelir vergisi beyannamesi, her yıl Mart ayında verilir.

  • Brüt kazançtan giderler ve indirimler düşüldükten sonra kalan tutar vergilendirilir.

✅ 4. Geçici Vergi
  • Üçer aylık dönemlerde gelir tahmini üzerinden geçici vergi ödenir.

🧮 Gider Olarak İndirilebilecek Kalemler

Serbest meslek faaliyetinde bulunurken yapılan bazı harcamalar vergiden düşülebilir:

  • Kira, elektrik, su, internet

  • Bilgisayar, yazılım lisansları

  • Ofis malzemeleri

  • Mesleki eğitimler, kitaplar

  • Araç giderleri (işle ilgili kullanılması şartıyla)

💻 e-SMM Nasıl Düzenlenir?
  1. Mali mühür veya e-imza ile GİB portalına kayıt olunur

  2. GİB portalı veya özel entegratör yazılımları aracılığıyla makbuz düzenlenir

  3. Makbuz müşteriye elektronik ortamda iletilir

❗️Dikkat Edilmesi Gerekenler
  • Her hizmet karşılığında makbuz kesilmesi zorunludur

  • Stopajın eksik ödenmesi durumunda cezai işlem uygulanabilir

  • Giderlerin belge ile ispatı gerekir (fatura, dekont vb.)

🔍 Sonuç:

Serbest meslek faaliyetleri, hem teknik bilgi hem de vergi disiplini gerektirir. Doğru beyan, düzenli kayıt ve zamanında ödeme serbest meslek erbabının yasal sorun yaşamadan faaliyetini sürdürmesini sağlar.